Xbox Series X – geef kracht aan je dromen

1,9K

Ik ben geboren en getogen in de jaren ’80 en bestede mijn tienerjaren in de jaren ’90. In de arcadehallen heb Pac-man gespeeld. De Atari was mijn eerste spelcomputer. In de jaren zag spelletjes van tape naar floppy, vervolgens cartridge en uiteindelijk naar optische schijven verhuizen. Ik zag hoe bits veranderden in terabytes en we van snelheidsmetingen in MHz naar petaflops gingen.

Dertig jaar geleden wachtte ik achter de brievenbus op het nieuws, nu slinger ik het zelf het binnen enkele seconden het web op. De wereld is enorm veranderd, maar een ding is altijd gebleven: de videogames! Recent is er een nieuw hoofdstuk toegevoegd dankzij de komst van de Xbox Series X!

Om de zeven á acht jaar verschijnt er een nieuwe spelcomputer op de markt. Daarmee begint een nieuwe generatie games en gamers. We worden dan verwend met nieuw grafisch geweld, nieuwe mogelijkheden en het aller belangrijke nieuwe games. Microsoft neemt het voortouw en brengt net iets eerder dan hun grote concurrent Sony de Xbox op de markt. Dit decennium echter geen bits, megabytes, gigahertz, high definition of 3D-beelden die je moeten overtuigen. Nee het toverwoord van deze generatie is voornamelijk Ray Tracing!

Het moment dat een nieuwe spelcomputer in je handen ligt

Het blijft een speciaal moment zo’n nieuwe spelcomputer uitpakken. Zelf bekijk ik altijd eerst aandachtig de doos. Wat is erop te lezen en hoeveel aandacht eraan besteed, welke details zijn er te zien? De doos van de Xbox Series X is een stuk kleiner dan ik verwacht had. Zeker omdat overal zoveel gesproken wordt over de enorme omvang van de console. De doos is zwart met aan de achterkant een grote afbeelding van Master Chief. Power your dreams staat erbij. Een van de zijkanten is groen met het standaard juridisch geneuzel erbij. Verder zit er niet veel bijzonders op.

De doos zit dicht met tape. Omdat een gedeelte niet plakt kun je de tape gemakkelijk, zonder een mes, lostrekken. Over nagedacht dus. De doos klap je vervolgens open. Prominent voor je neus ligt dan de Xbox Series X netjes beschermd in schuim op zijn zij. Een blaadje met een beknopte handleiding ligt er bovenop. De doos zelf is schuin afgesneden, aan de hoge achterkant zit nog een smal kartonnen doosje waarin de controller zit, samen met een hdmi-kabel en stroomkabel. Wie dan nog opzoek gaat naar extra’s komt van een koude kermis thuis. In de doos vind je verder geen folders met games, geen extra informatie over gamepass, geen demoschijf of een proefabonnement op Xbox Game Pass.

Ondanks dat ik een grote fan ben van leuke extra’s kreeg ik tijdens het uitpakken van de Xbox Series X toch een steeds grotere glimlach op mijn gezicht. Want dat daar staat hij dan toch op mijn bureau! Eindelijk in het echt. Normaal heb ik een spelcomputer wel eerder kunnen aanschouwen of proberen. Bijvoorbeeld op een beurs, het kantoor of op een release party. Maar door het Coronavirus zaten we allemaal aan huis gekluisterd. Nu voor het eerst in mijn volwassen leven heb ik net als iedereen echt moeten wachten tot zo’n spelcomputer in mijn eigen kantoor stond.

Een zware jongen

De Xbox Series X is een zwarte vierkante hoge toren met aan de voorkant twee knoppen, een gleuf voor de Blu-ray schijfjes en een usb-poort. Aan de achterkant vind je een slot voor een geheugenkaart, hdmi-poort, netwerkpoort, twee extra usb-poorten en een stroomingang. Het is een simpel en toch uniek ontwerp. Want van buiten mag de spelcomputer er simpel uitzien als je hem optilt voel je toch dat hij bomvol zit.

In de Xbox zit een beest van een chip die gekoeld moet worden. Al het gewicht dat erin zit komt uit een groot aluminium blok met koelelementen. Dit blok wordt via een enorme fan die aan de bovenkant de lucht aanzuigt gekoeld. Het is een praktisch ontwerp dat zich bij de Apple Mac Pro al bewezen heeft. Niet alleen wordt er met dit ontwerp effectief gekoeld, er is bijna geen geluidproductie. Iets dat bij veel games een enorm punt van kritiek was bij de vorige generatie spelcomputer. Stijlvol of niet, het belangrijkste is natuurlijk wat deze zware jongen op de televisie laat zien.

Installatie is een eitje

Helaas is het aansluiten van je spelcomputer tegenwoordig niet meer een kwestie van de kabels erin en klaar. Bij de Xbox 360 en Xbox One kon het een aardig ingewikkeld proces zijn om met je controller al die persoonlijke gegevens in te voeren. Zo moest je via het virtuele toetsenbord en je controller al je persoonsgegevens invoeren en was je eeuwig bezig met het instellen van je spelcomputer. Dat is bij de Xbox Series X gelukkig een stuk gemakkelijker.

Je kunt een Xbox-app op je smartphone downloaden. Op de app vul je een code in die op je televisiescherm wordt weergegeven en vervolgens vul je alle benodigde gegevens en wensen in via de app. Dat werkt een stuk gebruiksvriendelijker dan via de controller en binnen enkele minuten staat je Xbox te shinen op je beeldscherm.

Tevens kun je via de app later ook games installeren. Stel je bent net aan het werk als er een nieuwe game uitkomt. Dan kun je via de app op afstand je Xbox het spel al laten downloaden. De functie was natuurlijk ook al beschikbaar op de Xbox One, maar bij het installeren van je Xbox Series X word je hier weer even aan herinnerd.  

Schaduw en reflectie

Iets waar gamemakers altijd al tegenaan lopen is de manier waarop licht zich in een spelletje gedraagt. Zo worden er kunstmatig reflecties in water gemaakt, maar eigenlijk tekent de artiest twee keer zijn object in het spel. Hetzelfde geld voor een schaduw, deze wordt getekend en soms geprogrammeerd om zich op een bepaalde wijze te gedragen. Hoewel in theorie het natuurlijk al lang mogelijk was om licht te implementeren in een spel, was de hardware daar nog niet aan toe. NVDIDIA nam drie jaar geleden het voortouw met hun videokaarten, maar AMD heeft een flinke inhaalslag gemaakt en brengt de techniek nu dus ook naar de Xbox Series X.

Tijdens het spelen van wat games op de nieuwe spelcomputer is duidelijk te merken en te zien dat de gameontwikkelaars en creatieve artiesten hebben genoten van de nieuwe mogelijkheden die ray tracing hun heeft gegeven. In de nieuwe games wordt er veel gespeeld met licht, reflecties en schaduw. Door verschillende kleuren licht te gebruiken worden deze dankzij ray tracing in elkaar vermengt en dit geeft nog mooiere effecten. De reflecties op metaal en in water geven nog meer het gevoel dat je naar een film aan het kijken bent in plaats van een videogame. Games hebben op grafisch gebied duidelijk een nieuw hoogtepunt bereikt en geeft een beetje het gevoel alsof ik van de NES naar de Super NES overstapte. Ik heb dan ook veel tijd besteed aan het waarderen van de prachtige kleuren die van mijn televisie spatte.

Fotowaardig

Met name in het racespel Dirt 5 heb regelmatig de fotomode erbij gepakt, puur om te kijken wat een prachtig lichtspel er te zien was. Racegames vermeden vaak nacht en schemering, maar in Dirt 5 race je geregeld in het donker rond en dat kan prima dankzij de nieuwe techniek. De koplampen van je auto geven voldoende licht om vooruit te kijken en reflecteren zelfs tegen de objecten in je omgeving. In de virtuele wereld wordt ook geregeld gespeeld met gekleurde lichtslingers en bouwlampen of het Noorderlicht dat dansend reflecteert op de blauwgroene ijs. Het is bijna zonde om er met je wagen overheen te scheuren. Maar ook het spel Watch Dogs Legion heeft na de Xbox Series X-upgrade enorm veel verbeteringen. Het is next gen zoals ik ook gehoopt had dat het zou zijn.

Audio op de Xbox Series X

Naast prachtige graphics heeft de Series X ook 3D-audio om een meeslepende game-ervaring te creëren. Net als bij PlayStation 5 vertrouwt de Series X op de GPU en Head-related Transfer Function (HRTF), voor zijn geluid. HRTF ontcijfert hoe het oor van een persoon geluid ontvangt. Het is een leuke truc, maar omdat elk oor anders is gevormd wordt het geluid ook door iedereen anders geïnterpreteerd.

De audiotechnologie van Microsoft werkt ook met Dolby Atmos, Virtual Surround Sound voor hoofdtelefoons, DTS: X en Windows Sonic. Met al die softwareondersteuning kunnen zowel de Series X als de Series S ruimtelijke audio produceren. In de praktijk sluit ik, net als de meeste andere mensen, de Xbox aan op de tv en vind het wel prima. Om die reden heb ik dan ook weinig verschil gemerkt met de geluidsprestaties van de Xbox One X. Daarbij kan ik geen externe apparatuur zoals een Logitech Pro X gaming headset aansluiten, omdat de Xbox daar simpelweg niet mee overweg kan.

Opslag op de Series X een duur geintje

Ik weet nog dat een spelletje als Pac-man slechts 4 Kb groot was (32000 bits). Dankzij slechts een aantal regels tekst kon je jezelf dagen bezig houden. Het enige doel was uiteindelijk je eigen high score te verbeteren. Tegenwoordig is de software waar we mee spelen bijna slimmer dan dat wij zijn, maar dat komt wel met een prijs. Die 32000 eentjes en nulletjes stellen tegenwoordig niets meer voor. We zijn van de kilobytes naar gigabytes door naar terabytes gevlogen. Spelletjes voor de Xbox Series X zijn al snel 100 gigabyte groot, maar er zitten ook uitschieters tot 200 GB bij. Dat zijn maar liefst 1.6 biljoen bits, wauw!

Om met een supersnelle CPU en GPU te communiceren kunnen die spellen natuurlijk niet van een ouderwetse trage harde schijf komen. Daar is een super snelle SSD nodig. In de Xbox Series X zit een daarom Western Digital SN520 NVMe SSD van 1TB. Qua opslagcapaciteit is dat niet direct een upgrade vergeleken met de Xbox One (die is zelfs geleverd in 2TB), maar qua snelheid gaan we flink op vooruit.

Het komt allemaal wel met een prijs, want de spelletjes op de Xbox Series X kunnen dan ook niet meer van een externe harde schijf worden afgespeeld. Ondanks dat we zo lovend waren over de WD_BLACK P50 Game Drive kunnen de spellen niet direct gestart worden vanaf de schijf. Daar heb je een speciale Seagate Storage Card voor nodig. Deze kost een schokkende 250 euro! Gelukkig kunnen we wel binnen enkele seconden een spel van de Series X naar de WD_BLACK P50 kopiëren, zodat we niet telkens uren hoeven te wachten op het downloaden van een spel als we deze noodgedwongen moesten verwijderen.

In de praktijk passen er ook weinig spellen op de interne opslag van de Xbox Series X. Zo kreeg Gears 5 een next-gen-upgrade van 80 GB, dat tikt flink aan. Met een stuk of zes spellen zit het systeem al vol. We hebben die reden dan ook alle spellen die niet specifiek voor de Series X zijn verplaatst naar een externe schijf.

Blaas nieuw leven in oude games

Uit de vele reviews die ik al gelezen had voordat ik zelf de machine in huis had, maakte ik op dat de Xbox Series X compatibel was met alle voorgaande Xbox games. Het was daarom ook een kleine teleurstelling dat het hier om een selectie games gaat en niet alle games. Xbox One games zijn vrijwel allemaal compatibel, maar van de ruim 1000 originele Xbox Classic games zijn er slechts 40 die werken op de Series X.

Het spelen van de Xbox Classic games op de Series X, maakt nog meer dat ik er enorm van baal dat slechts een kleine selectie werkt. Dit komt vooral omdat het er bijzonder mooi uit ziet. Het is alsof alle oude games een remake hebben gekregen en er ineens tien keer mooier uitzien. In samenwerking met de Xbox Advanced Technology Group levert Xbox Series X een nieuwe, innovatieve HDR-reconstructietechniek waarmee het platform automatisch HDR-ondersteuning aan games kan toevoegen. Omdat deze techniek door het platform zelf wordt afgehandeld, kun je HDR inschakelen zonder enige impact op de spelprestaties en we kan dit ook worden toegepast op Xbox 360 en originele Xbox-titels die bijna 20 jaar geleden zijn ontwikkeld, ruim voor het bestaan van HDR. Dit geeft een enorm mooi effect.

Spellen als Blinx, SSX3 of zelfs The Elder Scrolls III Morrowind zien er fenomenaal uit. Ik heb echt veel plezier aan het spelen van deze oude titels! Wie de spellen niet meer op originele disc heeft liggen, kan ze ook digitaal aanschaffen.

De controller

De controller van de Xbox Series X kent weinig vernieuwing vergeleken met de controller van de Xbox One X. Wel heeft de controller een extra knop voor het maken van screenshots en korte video’s en is de vierpuntsknop iets aangepast. Ook heeft de controller een ruwe textuur gekregen op de schouderknoppen en onderkant van de controller. Het is een subtiele, maar zeer welkome verbetering. De controller ligt hierdoor een stuk steviger in de hand en met wat zweterige handjes glibberen die triggers ook niet snel onder je vingers vandaan.  

Online game en Game Pass

Microsoft introduceerde bijna twintig jaar geleden Xbox Live Gold, een online service waarmee gamer via internet samen konden spelen. Voor 60 euro per jaar had je toegang tot de dienst. Helaas heeft Microsoft kort geleden stilletjes afscheid genomen van de dienst. Hoewel je nog wel een abonnement voor een of drie maanden kunt afsluiten, is de verkoop van jaarabonnement gestopt.

Als vervanger heeft Microsoft de abonnementsservice Game Pass Ultimate. Dit is een veel uitgebreidere dienst waarbij je niet alleen de mogelijkheid krijgt om online te gamen, maar ook toegang krijgt tot een enorm bibliotheek aan spellen. Komt er een nieuw spel uit, dan kun je er donder op zeggen dat deze ook op Game Pass te krijgen is. Ook meerdere Series X games, zoals Gear 5, Sea of Thieves, Forza Horizon 4 en Destiny 2: Beyond Light vind je hier. Voor €14,99 per maand kun je gebruik maken van de dienst en toegang krijgen tot al deze games.

Recent is ook de dienst EA Play gratis toegevoegd aan Game Pass waarmee je ook toegang krijgt tot bijna de gehele EA bibliotheek. Spellen als Battlefield V, Plants vs. Zombies of het recente Star Wars avontuur Jedi Fallen Order hoef je niet meer te kopen.

Vele generaties

Elke nieuwe generatie spelcomputers zit er iets speciaals aan de console waardoor ik gefascineerd was. Van de Atari naar de NES, waarbij spellen ineens een verhaal kregen en je hele avonturen kon beleven. De overgang van de SNES naar de N64 maakte ik kennis met Mario in 3D en was ik dag en nacht aan het gamen en kon ik met vier vrienden tegelijkertijd Golden Eye spelen! Het was goed om nachtenlange slaapfeestjes te geven.

Nachtenlang zaten we SSX te spelen op de PlayStation 2 die echt een sprong in de toekomst was. De eerste Xbox was dan misschien groot, dat kwam waarschijnlijk omdat er zo’n enorme harde schijf in zat! Op deze harddisk kon je muziek opslaan en vervolgens afspelen in je favoriete racegames! Revolutionair vond ik dat en de mogelijkheden leken eindeloos. Dankzij de harde schijf kon je ook terugspoelen in spellen. Blinx (een hele leuke platformer) maakte hier gebruik van. Maakte je een vergissing even terug in de tijd en weer verder.

De Wii kan iedereen zich zeker nog herinneren, ineens stond iedereen te fitnessen in de woonkamer. Ik weet nog goed dan vrienden en familie belden omdat ze zo graag een keer wilde bowlen. Hoe simpel de spellen ook waren, we sprongen dansten en zwaaiden ons suf voor die televisie. Elke nieuwe spelcomputers had zo zijn eigen gimmick.

Wat maakt de Xbox Series X speciaal?

De vernieuwing van de Series X zit hem in de grafische mogelijkheden en ik het gemak om over te stappen. Games zien er waanzinnig uit en de beelden spatten van je scherm. Eindelijk kunnen console gamers spellen op 120Hz spelen en werkt 4K goed. Ray tracing is prachtig, van een weerspiegeling tot een lichtstraal het is een lust voor het oog. Net als de oude games van 20 jaar geleden er fenomenaal uit zien. Ook verloopt de overstap van de Xbox One X vlekkeloos.

Games krijgen steeds meer updates en langzaam krijg ik steeds meer het gevoel dat ik achter een nieuwe spelcomputer zit. De eerste dagen voelde een klein beetje teleurstellend, maar inmiddels begint het enthousiasme steeds meer te groeien. De Xbox Series X is een beest van een spelcomputer die steeds beter zijn krachten laat zien nu alles geoptimaliseerd wordt. Wel vind ik de prijs van 250 euro voor een memory card echt te hoog! Wat mij betreft is dat niet een goede oplossing. Hopelijk worden deze uitbreidingen binnenkort snel goedkoper en groter qua opslagcapaciteit.